WAGA DO WAŻENIA DUSZ??? HISTORIA WAGI
Opublikowano: 18.05.2020 r.
Prekursorami stosowania wag byli mieszkańcy starożytnego Egiptu, doliny Tygrysu i Eufratu oraz pozostałych rejonów tzw. „Żyznego Półksiężyca”.
W wierzeniach religijnych tamtejszej ludności, waga była narzędziem służącym do ważenia dusz ludzkich po śmierci. Motyw tak przedstawionej wagi przewija się praktycznie przez całą kulturę starożytności.
Waga zyskała na znaczeniu w momencie rozwoju rolnictwa i handlu. W początkowych etapach, handel odbywał się na zasadzie wymiany barterowej. Chcąc dokładniej wycenić towar czy przykładowo kosztowne kruszce, narodziła się potrzeba rzetelniejszego sposobu rozliczania i ważenia. Początkowo wagi były proste i prymitywne. Budowano je z lnu oraz drewna, a zasada ich działania polegała na tym, że na równoramiennych dźwigniach zawieszany był towar o zbliżonej wadze. Pierwszymi wzorcami masy były ziarna, które idealnie nadawały się na odważniki. Z czasem powstały ciężarki z kamienia, brązu, żelaza czy hematytu.
Około III wieku p.n.e. w basenie Morza Śródziemnego powstał nowy wynalazek: waga nierównodźwigniowa, zwana rzymską lub bezmianem. Jedno ramię miała krótsze, drugie dłuższe. Na krótszym zawieszany był towar, na drugim podczepiony był ciężarek, który przesuwano aż do momentu uzyskania równowagi. Wynik odczytywano ze skali. Już wtedy wygląd wag zdecydowanie uległ metamorfozie. Kuto je z brązu lub żelaza. Wciąż jednak nie były to urządzenie dokładne.
Handel się rozwijał szybko, dlatego problem skonstruowania dokładniejszej wagi stawał się coraz bardziej niecierpiący zwłoki. W Polsce w okresie średniowiecza przyznawano miastom prawo posiadania tzw. wag miejskich. Na takiej wadze każdy kupiec, musiał za opłatą, zważyć swój towar.
W XVIII wieku pojawiły się urządzenia sprężynowe. Na haku wieszany był towar, następnie sprężyna wyciągała się i wskazywała odczyt. Mechanizm okazał się jednak tak niedokładny, że nie dopuszczono go do użyciu w handlu. W 1669 roku Francuz Gilles Roberval skonstruował wagę prostodźwigniową z szalkami na górze urządzenia. Wynaleziona przez niego waga składała się z czterech elementów: masywnej podstawy z kolumną, zamocowanych szalek, wskaźnika równowagi oraz wskazówki. Pomimo jej innowacyjności jak na ówczesne czasy, niestety dokładność ważenia była nadal kiepska.
Na przełom trzeba było czekać kolejne 200 lat. Wówczas Joseph Beranger wzorując się na poprzednich urządzeniach, skonstruował wagę, na tyle precyzyjną, że wreszcie została zalegalizowana. Wagi stworzone przez Berangera sprzedawano masowo. W Polsce także powstały fabryki zajmujące się ich produkcją. Do największych manufaktur należały: W.Hessa, J.Caudra, Ideal z Lublina oraz J,Sperlinga z Warszawy. Wiele z produkowanych w tamtym okresie wag, było prawdziwym arcydziełem sztuki. Często produkowane były z mosiądzu, dodatkowo wytwornie zdobiono je elementami, takimi jak głowy ptaków, lwa, itp. Wskazówki wyznaczające położenie równowagi także były ozdobne. Szale wykonywane były również z mosiężnej, miedzianej bądź stalowej blachy. Zazwyczaj jedna z nich (szalka odważnikowa) była przymocowywana na stałe, drugą natomiast (towarowa) wykonywano w postaci zdejmowanej miski. Po II Wojnie Światowej era wag, które były tak pięknie zdobione, dobiegła końca.
W zależności od specyfiki, rodzaju prowadzonej działalności i własnych potrzeb, mamy możliwość wybory odpowiedniej wagi, spośród wielu rodzajów: wag kalkulacyjnych, prostych, etykietujących, precyzyjnych, itp. Wagi, które my dziś znamy i używamy, finalnie są niezwykle precyzyjnymi, nowoczesnymi urządzeniami.